เชื่อว่าหลายคนคงรู้จักการขูดหินปูนกันอยู่แล้ว เพราะเป็นวิธีการขจัดคราบหินปูน คราบพลัค และคราบจุลินทรีย์ในช่องปากของเราที่ง่ายและไม่รู้สึกเจ็บ แต่การขูดหินปูนก็มีข้อจำกัดเช่นกัน เพราะไม่สามารถขจัดคราบที่อยู่ลึกลงไปได้ ซึ่งวิธีการจัดการกับคราบเหล่านั้น คือการเกลารากฟันนั่นเอง ซึ่งในวันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับการเกลารากฟัน และข้อควรรู้ก่อนเกลารากฟัน
เกลารากฟัน คืออะไร
การเกลารากฟัน (Root Planing) คือ การใช้เครื่องมือทางทันตแพทย์ในการขจัดคราบหินปูน คราบพลัค คราบจุลินทรีย์ และสิ่งสกปรกต่างๆ ในช่องปากที่ฝังลึกลงไปที่ผิวรากฟันด้านล่าง และเนื้อเยื่ออักเสบที่อยู่บริเวณใต้เหงือกลึก ซึ่งส่วนใหญ่จะลึกกว่า 3 มม.
โดยปกติแล้วก่อนเกลารากฟันจะมีทำการขูดหินปูนด้านบนให้หมดก่อน และใช้เครื่องมือทางทันตแพทย์ในการขูดหินปูนที่หลงเหลืออยู่ออกไป และจากนั้นจะเริ่มเกลารากฟันใต้เหงือก ซึ่งจะต้องมีการฉีดยาชาด้วย เพราะเป็นทันตกรรมที่มีความเจ็บอย่างมาก
ต่างจากขูดหินปูนอย่างไร
ขูดหินปูน (Scaling) จะเป็นการขจัดคราบหินปูนที่สะสมอยู่บรืเวณเหงือกและใต้เหงือกที่ไม่ลึกมาก และจะไม่มีการใช้ยาชาเพราะไม่เจ็บเหมือนกับการเกลารากฟัน โดยหลังจากการขูดหินปูนจะมีเพียงอาการเสียวฟัน และรู้สึกเจ็บบริเวณเหงือกเล็กน้อยเท่านั้น
อาการที่บ่งบอกว่าต้องเกลารากฟัน
- มีเลือดออกตามไรฟันและเหงือก ในขณะที่แปรงฟัน
- มีอาการเหงือกร่น
- มีอาการเหงือกบวมแดง และเหงือกอักเสบ
- มีหนองหรือฝีบริเวณเหงือก
- มีกลิ่นปากง่ายกว่าปกติ
อ่านบทความเพิ่มเติม: เคล็ดลับดับกลิ่นปาก ป้องกันปากเหม็น เมื่อต้องออกไปพบผู้คน
ต้องเกลารากฟันทั้งปากไหม
โดยปกติแล้ว ก่อนทำการเกลารากฟันจะต้องมีการประเมินจากทันตแพทย์ก่อนทุกครั้ง ซึ่งจะพิจารณาว่าสุขภาพช่องปากของคนไข้นั้น จำเป็นจะต้องเกลารากฟันทั้งปากหรือสามารถทำบางซี่ได้ และแน่นอนว่าการเกลารากฟันเป็นการรักษาที่เจ็บกว่าการขูดหินปูน หากจำเป็นต้องเกลารากฟันทั้งปากหรือทำหลายซี่ ก็ไม่จำเป็นต้องทำในครั้งเดียว สามารถทยอยทำได้
การเตรียมตัวก่อนเกลารากฟัน
สำหรับการเตรียมตัวก่อนเกลารากฟัน จะเหมือนกับการทำทันตกรรมทั่วไป ดังนี้
- เริ่มต้นจากการดูแลสุขอนามัยในช่องปาก แปรงฟันให้เรียบร้อยก่อนมาเกลารากฟัน
- แจ้งประวัติสุขภาพ ประวัติโรคประจำตัว ประวัติการแพ้ยา วิตามิน และแจ้งรายชื่อยาประจำตัวที่ใช้ในปัจจุบัน
- ทันตแพทย์จะทำการตรวจสุขภาพฟัน ตรวจเอกซเรย์ฟัน เพื่อประเมินดูระดับความรุนแรงของการเกิดโรคปริทันต์อักเสบ
ขั้นตอนการเกลารากฟัน
เมื่อมีการเตรียมตัวเรียบร้อยแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนในการเกลารากฟัน ได้แก่
- ทำความสะอาดในช่องปากและฟันเบื้องต้น โดยการขูดหินปูนที่สะสมอยู่บนฟันและบริเวณขอบเหงือก
- ในบางกรณีอาจจะต้องมีการฉีดยาชาร่วมด้วย เมื่อยาชาออกฤทธิ์ก็จะเริ่มทำการเกลารากฟัน และมักจะทำทีละส่วนหรือทีละครึ่งปาก
- หากมีการประเมินว่าเป็นโรคปริทันต์รุนแรง จะต้องมีการเปิดเหงือกลึกลงไป และต้องมีการเย็บเหงือกหลังรักษาเสร็จ
การดูแลหลังการเกลารากฟัน
หลังจากทำการเกลารากฟันเสร็จ จะมีการนัดพบทันตแพทย์เพื่อติดตามผลการรักษาและตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำอย่างน้อยทุก 6 เดือน และสำหรับกรณีที่มีการเย็บเหงือกก็จะต้องนัดมาตรวจว่าแผลมีการสมานตัวดีหรือไม่
โดยปกติแล้วอาจจะมีอาการข้างเคียงหลังจากการเกลารากฟัน ซึ่งจะสามารถเกิดอาการเสียวฟัน ฟันโยก มีเลือดซึม หรือมีช่องว่างระหว่างฟันได้ แต่จะสามารถหายไปเองได้ เพราะเหงือกจะเข้ามาเติมเต็มเหงือกและหินปูนเดิม แต่หากมีอาการเสียวฟันมาก ควรจะใช้ยาสีฟันที่ช่วยลดอาการเสียวฟัน และไม่ควรใช้ยาสีฟันกลุ่ม Whitening เพราะจะทำให้เสียวฟันมากขึ้นได้
หลังจากเกลารากฟันสามารถกินอาหารได้ตามปกติ แต่ควรจะเน้นกินอาหารอ่อนๆ ไม่ร้อนเกินไป หรือมีรสจัดมากเกินไป เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ไข่ตุ๋น แกงจืด หรือปลานึ่ง เป็นต้น เพื่อป้องกันไม่ให้เหงือกเกิดการอักเสบ หรือเกิดอาการบวม
ข้อดีของการเกลารากฟัน
การเกลารากฟันมีข้อดีมากมายต่อสุขภาพช่องปากและฟัน ได้แก่
- ลดปัญหากลิ่นปาก เพราะการสะสมของแบคทีเรียและจุลินทรีย์เป็นต้นเหตุของปัญหากลิ่นปาก
- ฟันมีความแข็งแรงมากขึ้น
- ป้องกันการเกิดโรคปริทันต์ ที่อาจจะทำให้สูญเสียฟันได้
- สุขภาพของเหงือกดีขึ้นและมีความแข็งแรง
- ส่งผลดีต่อระบบย่อยอาหาร เพราะสามารถเคี้ยวอาหารได้ดีและมีประสิทธิภาพ
บทสรุป
เพราะปัญหาสุขภาพช่องปากและฟันเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม การมีคราบหินปูน คราบพลัค และคราบจุลินทรีย์ในช่องปาก นำไปสู่ปัญหาและอันตรายมากกว่าที่คิด การเกลารากฟันจึงเป็นทางเลือกที่ดีและสามารถรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่สิ่งสำคัญที่ควรปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ คือการดูแลสุขอนามัย แปรงฟันให้ถูกวิธี และพบทันตแพทย์เป็นประจำอย่างน้อยทุก 6 เดือน
ซึ่งถ้าหากคุณกำลังมองหาคลินิกทันตกรรมที่พร้อมให้บริการคุณแบบครบวงจร SUKSANSMILEPLUS ยินดีให้บริการ เพราะที่คลินิกทันตกรรมสุขสันต์สไมล์นั้นมีคุณหมอฟันที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ รวมไปถึงเครื่องมือทางทันตกรรมที่ทันสมัย พร้อมให้บริการเกี่ยวกับทันตกรรมในเรื่องต่างๆ เช่น ขูดหินปูน รักษารากฟัน อุดฟัน เป็น
บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
- บทความเพิ่มเติม: รักษารากฟันเทียมใช้เวลาในการรักษาแต่ละขั้นตอนนานหรือไม่ ?
- บทความเพิ่มเติม: ทำรากฟันเทียมฟันหน้าได้หรือไม่ รักษาแบบไหนถึงจะเหมาะ
