โพรงประสาทฟัน (Trigeminal Neuralgia) คืออะไร?
โพรงประสาทฟัน (Trigeminal Neuralgia) คือ ส่วนที่อยู่ภายในฟัน ประกอบด้วยเนื้อเยื่ออ่อนและเต็มไปด้วยหลอดเลือดและประสาท ซึ่งตั้งอยู่ในช่องฟันที่เรียกว่า ช่องประสาท (Root Canal) ของฟัน โพรงประสาทฟันมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนและป้องกันฟันจากการสูญเสียและการทำลาย เนื่องจากมีหน้าที่ในการสร้างเนื้อด้านในที่เรียกว่า เนื้อเยื่อฟัน (Dentin) และระบบร่างกายภายในที่เรียกว่า ช่องราก (Root Canal System) ซึ่งประสาทและหลอดเลือดของฟันจะแตกต่างจากส่วนอื่นของร่างกายที่มีความแตกต่างในการเติบโตและการพัฒนา
บทบาทของโพรงประสาทฟัน
- สร้างเนื้อด้านใน (Dentin Formation): โพรงประสาทฟันมีบทบาทในการสร้างเนื้อด้านในของฟัน ที่เป็นส่วนหลักที่ทำให้ฟันมีโครงสร้างแข็งแรง.
- รักษาและปกป้องประสาท: โพรงประสาทฟันช่วยรักษาและปกป้องประสาทและหลอดเลือดภายในฟันจากการถูกบาดเจ็บและการติดเชื้อ.
- การตอบสนองทางสัญญาณ: โพรงประสาทฟันมีบทบาทในการส่งสัญญาณทางประสาทไปยังส่วนอื่นของฟันและให้ความรู้สึกทางราวมีสีกำลังที่ปล่อยมาจากฟัน
โพรงประสาทฟันอักเสบ
โพรงประสาทฟันอักเสบ เป็นสภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อโพรงประสาทฟันทำลายหรือติดเชื้อ ซึ่งสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การเจ็บปวดจากฟัน การเจ็บปวดจากฟันที่มีหลายทางหรือการเสียดสีที่ทำให้แบคทีเรียเข้าไปทำลายโพรงประสาทฟัน นอกจากนี้ โพรงประสาทฟันอักเสบยังสามารถเกิดจากการกระทำทางทันตกรรม เช่น การรักษาฟันที่ไม่ถูกต้องหรือการทำรักษาทางทันตกรรมที่ไม่เหมาะสม
สำหรับอาการของโพรงประสาทฟันอักเสบ มีสองประการหลัก ได้แก่
- อาการเจ็บปวด (Symptomatic Pulpitis) จะมีอาการปวดมาก ๆ เมื่อมีสิ่งกระตุ้น เช่น ขณะที่กินอาหารร้อนหรือเย็น หรือขณะที่กัดบีบ
- Pulpitis อาการไม่เจ็บปวด (Asymptomatic Pulpitis) ไม่มีอาการปวด แต่โพรงประสาทฟันอาจถูกทำลายหรือติดเชื้อได้ โดยบางครั้งอาจไม่รู้สึกถึงอาการมีปัญหาจนกว่าจะไปทำการตรวจรักษาทางทันตกรรม
การรักษาโพรงประสาทฟันอักเสบมักจะใช้วิธีการรักษาทางทันตกรรมที่เรียกว่าการทำรากฟัน (Root Canal Treatment) ซึ่งเป็นกระบวนการการกำจัดโพรงประสาทฟันที่เสียหายหรือถูกติดเชื้อ และทำการทำความสะอาดช่องประสาทของฟัน นอกจากนี้, การรับประทานยาและการดูแลรักษาตามคำแนะนำจากทันตแพทย์ก็สามารถช่วยบรรเทาอาการและส่งเสริมการฟื้นฟูของโพรงประสาทฟันได้. ถ้ามีการติดเชื้อหรืออาการปวดมาก การให้ยาต้านการอักเสบหรือยาแก้ปวดก็อาจถูกแนะนำ
การรักษาและปัญหา
เมื่อโพรงประสาทฟันถูกทำลายหรือเสื่อมสภาพ เช่น เนื่องจากการล่วงหลอดเลือดหรือการติดเชื้อจากกลุ่มแบคทีเรีย การทำรากฟัน (Root Canal Treatment) อาจจำเป็นต้องทำเพื่อรักษาประสาทฟัน ในกรณีที่ฟันมีปัญหาแต่ยังคงเป็นไปได้ที่จะรักษาได้ เวชศาสตร์ทันตกรรมจะพยายามรักษาโพรงประสาทฟันเพื่อให้มีการเจริญเติบโตและทำงานได้อย่างปกติที่สุด เช่น รักษารากฟัน เป็นต้น
การรักษาทางทันตกรรมสามารถทำให้คนรู้สึกถึงการบรรเทาความเจ็บปวดและรักษาความสมดุลของระบบร่างกายทางประสาทที่ติดต่อกัน หากไม่สามารถดำเนินการรักษาได้จะต้องมีความจำเป็นที่จะต้อง ถอนฟัน เพื่อป้องกันลุกลามของฟันที่ผุหรืออักเสบ
สรุป
โพรงประสาทฟันอักเสบเกิดขึ้นเมื่อโพรงประสาทฟันถูกทำลายหรือติดเชื้อ ซึ่งสามารถเกิดจากการเจ็บปวดการกระทำทางทันตกรรมที่ไม่ถูกต้อง หรือการเสียดสีที่ทำให้แบคทีเรียเข้าไปทำลายโพรงประสาทฟัน อาการปวดมักเกิดขึ้นเมื่อมีการกระตุ้น เช่น ขณะที่กินอาหารร้อนหรือเย็น หรือขณะที่กัดบีบ การรักษาทางทันตกรรม เช่น การทำรากฟัน เป็นทางเลือกที่พิจารณา เพื่อกำจัดโพรงประสาทฟันที่เสียหายหรือถูกติดเชื้อ และช่วยบรรเทาอาการ ควรพบทันตแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการปวดฟันเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม