ฟันของเด็กมีกี่ประเภทและควรดูแลอย่างไร

ฟันของเด็ก เป็นฟันที่ควรจะได้รับการดูแลอย่างใส่ใจ เพราะฟันที่แข็งแรงและสามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพถือเป็นจุดเริ่มต้นของการมีสุขภาพที่ดี ไม่ว่าจะเป็น สุขภาพภายในช่องปาก หรือสุขภาพร่างกายเองก็ตาม พ่อแม่ผู้ปกครองจึงควรพาลูกไปทำฟันเด็กตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกเริ่มขึ้น เพื่อรับคำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลฟันให้กับลูกน้อย เพราะเมื่อมีฟันที่สุขภาพดีและแข็งแรง ก็จะส่งผลต่อการบดเคี้ยว และยังส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร และการเจริญเติบโตของเด็กอีกด้วย ซึ่งฟันของเด็กจะแบ่งเป็นน้ำนมและฟันแท้ โดยจะมีลำดับการขึ้นตามช่วงอายุนั่นเอง

ฟันน้ำนม

ฟันชุดแรกของเด็กจะขึ้นเมื่อเด็กมีอายุประมาณ 6 เดือน นั่นคือ ชุดของฟันน้ำนม ซึ่งเป็นกระดูกที่ขึ้นมาเพื่อให้ใช้บดเคี้ยวอาหาร โดยจะมีทั้งหมด 20 ซี่ ฟันน้ำนมมีการเริ่มสร้างหน่อฟัน (Tooth Bud) ในขากรรไกร ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ประมาณเดือนที่ 6 และมีการเสริมสร้างแคลเซียมและฟอสฟอรัส มาสะสมกันแล้วมีความแข็งและมีรูปร่างเป็นฟันที่สมบูรณ์นั่นเอง 

โดยปกติแล้ว ฟันน้ำนมจะเริ่มขึ้นตั้งแต่อายุประมาณ 6-7 เดือน โดยจะเริ่มขึ้นในบริเวณฟันหน้าซี่กลาง 2 ซี่ก่อน และจะทยอยขึ้นจนครบ 20 ซี่ และเมื่อมีอายุประมาณ 2 ปีครึ่งจนถึงอายุ 6 ปี ฟันน้ำนมก็จะเริ่มทยอยหลุดออกไป โดยจะมีฟันแท้ขึ้นมาแทนที่เพื่อทำหน้าที่ในการบดเคี้ยวและช่วยเรื่องการออกเสียงได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ลำดับการขึ้นของฟันน้ำนม

อย่างที่ทราบกันว่า ฟันน้ำนมของเด็ก เป็นชุดของฟันที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็กอย่างมาก ซึ่งจะมีลำดับการขึ้นของฟันน้ำนม ดังนี้

ฟันน้ำนมแถวบน (upper teeth) 

ฟันน้ำนมแถวบนจะประกอบไปด้วย

• ฟันหน้าซี่กลาง เริ่มขึ้นช่วง 8-12 เดือน
• ฟันหน้าซี่ข้าง เริ่มขึ้นช่วง 9-13 เดือน
• ฟันเขี้ยว เริ่มขึ้นช่วง 16-22 เดือน
• ฟันกรามซี่แรก เริ่มขึ้นช่วง 13-19 เดือน
• ฟันกรามซี่ที่สอง เริ่มขึ้นช่วง 25-33 เดือน

ฟันน้ำนมแถวล่าง (lower teeth) 

ฟันน้ำนมแถวล่างจะประกอบไปด้วย

• ฟันหน้าซี่กลาง เริ่มขึ้นช่วง 6-10 เดือน
• ฟันหน้าซี่ข้าง เริ่มขึ้นช่วง 10-16 เดือน
• ฟันเขี้ยว เริ่มขึ้นช่วง 17-32 เดือน
• ฟันกรามซี่แรก เริ่มขึ้นช่วง 14-18 เดือน
• ฟันกรามซี่ที่สอง เริ่มขึ้นช่วง 23-31 เดือน

ฟันแท้

ฟันแท้ของเด็กเป็นฟันชุดที่สอง โดยฟันแท้จะเริ่มขึ้นตั้งแต่อายุประมาณ 6 ขวบ ซึ่งฟันแท้ซี่แรกนั้นจะเป็นฟันกรามล่างซี่ที่ 1 อยู่ถัดจากฟันน้ำนมซี่ที่อยู่ในสุดเข้าไป แต่จะเป็นฟันที่ไม่ได้ขึ้นแทนที่ฟันน้ำนม และมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็กเป็นอย่างมาก เนื่องจากจะทำหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหารไปตลอดชีวิต และเป็นฟันที่ควรจะดูแลให้ดี หมั่นตรวจสุขภาพภายในช่องปากเป็นประจำ เพื่อไม่ให้ประสิทธิภาพในการทำงานของฟันลดน้อยลง และอาจตามมาด้วยปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน รวมถึงปัญหาสุขภาพร่างกายอื่น ๆ อีกด้วย

ฟันแท้มีกี่ประเภท

ฟันแท้จะมีทั้งหมด 4 ประเภท ได้แก่ 

• ฟันตัด (incisor) จำนวน 8 ซี่
• ฟันเขี้ยว (canine) จำนวน 4 ซี่
• ฟันกรามน้อย (premolar) จำนวน 8 ซี่
• ฟันกราม (molar) จำนวน 12 ซี่

ลำดับการขึ้นของฟันแท้

นอกจากจะทำความรู้จักกับฟันแท้แล้ว สิ่งที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรจะให้ความสำคัญ คือการเรียนรู้เกี่ยวกับลำดับการขึ้นของฟันแท้ ซึ่งจะมีลำดับการขึ้นตามช่วงอายุ ดังนี้

ฟันแท้แถวบน (upper teeth)

ฟันแท้แถวบนจะประกอบไปด้วย

• ฟันหน้าซี่กลาง เริ่มขึ้นช่วง 7-8 ปี
• ฟันหน้าซี่ข้าง เริ่มขึ้นช่วง 8-9 ปี
• ฟันเขี้ยว เริ่มขึ้นช่วง 11-12 ปี
• ฟันกรามน้อยซี่ที่ 1 เริ่มขึ้นช่วง 10-11 ปี
• ฟันกรามน้อยซี่ที่ 2 เริ่มขึ้นช่วง 10-12 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 1 เริ่มขึ้นช่วง 6-7 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 2 เริ่มขึ้นช่วง 12-13 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 3 เริ่มขึ้นช่วง 17-21 ปี

ฟันแท้แถวล่าง (lower teeth)

ฟันแท้แถวล่างจะประกอบไปด้วย

• ฟันหน้าซี่กลาง เริ่มขึ้นช่วง 6-7 ปี
• ฟันหน้าซี่ข้าง เริ่มขึ้นช่วง 7-8 ปี
• ฟันเขี้ยว เริ่มขึ้นช่วง 9-10 ปี
• ฟันกรามน้อยซี่ที่ 1 เริ่มขึ้นช่วง 10-12 ปี
• ฟันกรามน้อยซี่ที่ 2 เริ่มขึ้นช่วง 11-12 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 1 เริ่มขึ้นช่วง 6-7 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 2 เริ่มขึ้นช่วง 11-13 ปี
• ฟันกรามซี่ที่ 3 เริ่มขึ้นช่วง 17-21 ปี

การดูแลฟันของเด็ก

พ่อแม่หรือผู้ปกครองควรจะปลูกฝังในเรื่องของการดูแลสุขภาพช่องปากและฟันให้กับลูกตั้งแต่ยังเล็ก ไม่ว่าจะเป็น การแปรงฟันให้สะอาดอย่างถูกวิธีเป็นประจำอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หรือแปรงฟันทุกครั้งหลังทานอาหารหรือทานขนม และของหวานที่มีน้ำตาลเยอะ

นอกจากเรื่องการปลูกฝังให้กับลูกแล้ว สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามเลย ก็คือการพาลูกไปพบทันตแพทย์ตั้งแต่น้ำนมซี่แรกเริ่มขึ้น เนื่องจากการไปพบทันตแพทย์จะช่วยสร้างความคุ้นเคยในการไปคลินิกทันตกรรม และไม่ทำให้ลูกกลัวการตรวจสุขภาพช่องปากและฟันที่อาจส่งผลไปจนถึงอนาคตได้อีกด้วย เพราะปฏิเสธไม่ได้เลยว่ามีเด็กจำนวนไม่น้อยที่มีอาการกลัวหมอฟัน จนกลายเป็นโรคกลัวหมอฟันไปจนโตได้อีกด้วย

บทสรุป

ฟันของเด็กควรจะได้รับการดูแลตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นในช่วงอายุประมาณ 6 เดือน เนื่องจากการมีฟันที่แข็งแรงจะนำไปสู่การมีสุขภาพช่องปากและฟันที่ดี ป้องกันการเกิดฟันผุ เนื่องจากในปัจจุบันมีปัญหาฟันน้ำนมผุให้เห็นกันบ่อยครั้ง และจะส่งผลต่อปัญหาอื่น ๆ ตามมาได้ ดังนั้น ผู้ปกครองควรจะให้ความสำคัญกับสุขภาพช่องปากและฟันของเด็กอยู่เสมอ

หากพ่อแม่ผู้ปกครองคนไหนที่ต้องการพาลูกน้อยไปทำทันตกรรมสำหรับเด็ก ไม่ว่าจะเป็นการดูแล รักษา หรือแก้ปัญหาฟันต่าง ๆ เพื่อให้ลูกมีสุขภาพช่องปากและฟันที่ดี คลินิกทันตกรรมสุขสันต์สไมล์ เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการดูแลสุขอนามัยภายในช่องปาก สามารถติดต่อได้ทางเว็บไซต์โดยตรง หรือติดต่อที่เบอร์ 02-051-7194